Stal sferoidyzowana. Czym jest i gdzie znajduje zastosowanie?

Proces sferoidyzowania polega na specyficznej obróbce termicznej metalu, zwanej inaczej wyżarzaniem sferoidyzującym. Innymi słowy, działanie to polega na odwęglaniu powierzchni metalu.  Produktem pierwotnym, poddawanym procesowi jest perlit, bainit oraz martenzyt i to one pod wpływem sferoidyzowania ulegają zmniejszeniu twardości. Wszystko za sprawą zmiany struktury materiału z kształtu cementytu na sferoidalny, bez zmiany składu chemicznego metalu. W praktyce proces ten polega na podgrzewaniu materiałów metalowych do osiągnięcia temperatury poniżej eutektoidalnej w odpowiednim czasie, w zależności od specyfiki materiału poddawanego sferoidyzowaniu. Przykładowo proces ten może odbywać się m.in. w czasie pomiędzy 15 a 25 godziny w otoczeniu 700°C. Innymi metodami są nagrzanie stali do temperatury nieco powyżej eutektoidalnej i następnie jej powolne chłodzenie lub stopniowe chłodzenie i nagrzewanie jej do poziomu dolnej i górnej granicy 50°C od temperatury eutektoidalnej. Nie są to jednak jedyne znane współcześnie metody odwęglania, a te stosowane najczęściej.

W jakim celu poddaje się stal sferoidyzowaniu?

Stal ulepszana cieplnie zyskuje nowe właściwości i parametry techniczne. Poddana sferoidyzowaniu ulega zmniejszeniu twardości i jest dużo bardziej plastyczna. W przeciwieństwie do stali wysokowęglowej wykorzystywanej m.in. we frezarkach, nie jest odporna na mechaniczne procesy cieplne i jest dużo mniej trwała. Taką stal wykorzystać można za to przy wszelkich procesach wymagających miękkiej struktury np. do późniejszej zmiany jej kształtu, m.in. przy obróbce na zimno. Ponadto stal sferoidyzowana znajdzie zastosowanie przy przedsięwzięciach wymagających materiału podatnego na podgrzewanie w wysokich temperaturach. Przez zmianę struktury metalu i uzyskanie kształtu sferoidalnego, stal taka zyskuje dużo gorsze właściwości wytrzymałościowe i dużo łatwiej się nagrzewa.