Charakterystyka stali narzędziowej | przeznaczenie stali

Stal to stop żelaza z węglem, którego zawartość nie przekracza 2,06%, co odpowiada granicznej rozpuszczalności węgla w żelazie. Warto podkreślić, że dla stali stopowych zawartość węgla może być dużo wyższa. Stal obok żelaza i węgla zawiera zwykle również inne składniki. Do pożądanych składników stopowych należą metale, takie jak chrom, nikiel, mangan, wolfram, miedź, molibden, tytan. Stal dostarczana jest w postaci różnorodnych wyrobów hutniczych – wlewek, prętów, taśm stalowych, folii stalowych czy drutów nierdzewnych. Szczególnym rodzajem stali jest stal narzędziowa.

Stal narzędziowa – charakterystyka

Stal narzędziowa to taka, z której wykonuje się narzędzia do kształtowania wszystkich grup materiałów: metali, polimerów, ceramiki oraz kompozytów. Stale te są, zatem twardymi materiałami wysokiej jakości, niezwykle odpornymi na ścieranie oraz działanie ciepła. Zdolne są one do przenoszenia dużych naprężeń zarówno w temperaturze pokojowej, jak i tej zbliżonej nawet do 700 stopni Celsjusza. Te własności stali narzędziowej wynikają ze zdolności do hartowania podczas chłodzenia. Aby jeszcze zwiększyć hartowność stali dodaje się do niej wspomniane powyżej pierwiastki stopowe. Przeważnie dodaje się CR, Mo, W, V oraz Mn. Podstawowymi własnościami stali narzędziowych, określającymi ich zachowanie podczas eksploatacji są: odporność na zużycie i odkształcanie, udarność, odporność na odpuszczające działanie ciepła.

Podział stali narzędziowych i ich wykorzystywanie

Stale narzędziowe dzieli się na: węglowe, stopowe: do pracy na zimno, na gorąco oraz szybkoschnące. Stal węglowa, to taka, która nie ma większej liczby dodatków stopowych, oprócz węgla. Od stali konstrukcyjnej odróżnia ją ponadto zmniejszona zawartość manganu i drobnoziarnistość. Stal stopowa do pracy na zimno stosowana jest produkcji narzędzi przeznaczonych do obróbki skrawaniem i plastycznej. Mogą się one jedynie nieznacznie nagrzewać w czasie pracy. Inaczej jest w przypadku stali narzędziowej do pracy na gorąco, stosowanej na narzędzia do obróbki plastycznej na gorąco i do budowy form odlewniczych narażonych na wysoką temperaturę. Stal szybkoschnąca natomiast używana jest do wytwarzania narzędzi do wysokodajnej obróbki skrawaniem takich jak noże tokarskie, frezy, wiertła.