Stal narzędziowa stopowa do pracy na gorąco | Narzędzia ze stali
Stale narzędziowe stopowe do pracy na gorąco przeznaczone są do wyrobu narzędzi, które obrabiają materiał nagrzany do wysokiej temperatury. Należą do nich matryce, wkładki matrycowe, narzędzia do kuźniarek, kowadła, okrojnice oraz formy do odlewania pod ciśnieniem, jak również matryce, stemple i tłoczniki do wyciskania na gorąco. Swoje własności mechaniczne narzędzia determinuje obróbka cieplna, na którą składa się zabieg hartowania i bezpośrednio następujące po nim odpuszczanie. Stale do pracy na gorąco hartuje się w oleju lub w gazie z temperatury do 1120 stopni Celsjuszy a następnie w zakresie do 600 stopni Celsjusza. Temperatura austenityzacji jest kompromisem pomiędzy koniecznością ograniczenia rozrostu ziaren austenitu pierwotnego, a potrzebą rozpuszczenia węglików stopowych oraz wpływa na odporność temperaturową i udarowość.
Rozróżnianie rodzajów stali do pracy na gorąco
W przypadku stali narzędziowych nie stosuje się oficjalnie podziału można wyodrębnić trzy grupy. Do pierwszej należą gatunki, z których wykonuje się matryce do pras i formy na odlewy pod ciśnieniem. Wspólną cechą tych zastosowań jest stosunkowo długi kontakt materiału z narzędziem i w związku z tym silniejsze nagrzewanie się powierzchni pracującej. W drugiej grupie znajdziemy gatunki używane przede wszystkim na matryce i kowadła do młotów. Cechuje je stosunkowo krótki kontakt gorącej odkuwki z matrycą, a równocześnie duże naciski i wstrząsy w czasie pracy. Trzecia grupa obejmuje stale używane na walce do walcowania na gorąco.
Zalety stali narzędziowej do pracy na gorąco
Narzędzia przygotowane do pracy na gorąco mają bardzo wiele zalet. Przede wszystkim ma niezwykle wysoki stopień twardości i wyjątkową udarność. Poza tym charakteryzuje je wytrzymałość na odpuszczenie oraz doskonała przewodność cieplną. Wśród zalet należy również wymienić możliwość chłodzenia narzędzi wodą oraz ich jednorodną strukturę. Wszystkie te zalety wykorzystuje się między innymi w specjalistycznych narzędziach do pras, matrycach i stemplach do kucia na zimno i gorąco.
