Jakie gatunki stali wykorzystywane są do procesu hartowania?

Obróbka cieplna stali wykonywana jest w celu zwiększenia twardości, a także do uzyskania odpowiedniego połączenia właściwości wytrzymałościowych. Proces ten wymaga odpowiedniej temperatury, która zależy od zawartości węgla w stali. Ze względu na rodzaj nagrzewania wyróżnia się hartowanie objętościowe i hartowanie powierzchniowe. Obróbkę zależną od sposobu chłodzenia można zaś podzielić na hartowanie zwykłe, stopniowe i przerywane.

Klasyfikacja i specyfikacja stali

Gatunki stali do hartowania klasyfikuje się zgodnie z PN-EN 1000:1996 w oparciu o skład chemiczny. Pod uwagę brane jest także ich zastosowanie oraz własności mechaniczne czy fizyczne. W związku z tym można wyróżnić:

• stale niestopowe,
• stale stopowe.

Natomiast jeśli chodzi o pierwiastki stopowe, wyróżnić można stale, które zawierają w swoim składzie chemicznym podwyższoną zawartość np. manganu, krzemu, molibdenu, chromu, niklu, wolframu, boru czy wanadu. W związku z tymi właściwościami stali wykorzystywane są do maszyn czy pojazdów, gdzie wchodzą w skład zaworów, wałów, kół zębatych itp.

Stale do hartowania wyróżniają się zatem wysoką wytrzymałością na rozciąganie. Mają dużą twardość i zwiększoną odporność na wszelkie uszkodzenia czy pęknięcia, nawet przy znacznych obciążeniach. Charakteryzują się niemałą plastycznością, ciągliwością oraz odpornością na zmęczenie.

Rodzaje stali do hartowania

O tym, czy stal może ulec hartowaniu, decyduje zawartość węgla oraz pierwiastków stopowych i technologicznych. Poza tym na proces hartowania wpływa wielkość ziarna, a także obecność innych, nierozpuszczalnych cząstek. Wśród gatunków stali do hartowania znajdują się stale o oznaczeniu: 30H, 38HA, 30HGSA, 40HM, 50CrMo4, 40HNMA, 36NiCrMo16, 40H2MF, 20H2N4A.

Hartowanie pozwala na całkowite uzyskanie pożądanych parametrów, które określa skład chemiczny danego materiału. Przyjmuje się, że stale jakościowe konstrukcyjne stopowe należy stosować wyłącznie w stanie ulepszonym.